بررسی مدخل‌های مفهومی و موضوعی کتاب‌های فارسی دورۀ اول دبستان: با رویکرد پژوهش ترکیبی

کد مقاله : 1003-5LIVATURECONF-FULL (R1)

نویسندگان

محمد فقیری * دانشگاه فرهنگیان

چکیده مقاله

هدف پژوهش حاضر کشف نقشه مفهومی و موضوعی کتاب‌های فارسی دورۀ اول دبستان است، بدین ترتیب امکان مفهوم‌پردازی، مقوله-پردازی و فهرست‌نویسی ایجاد می‌گردد که برای شناخت این کتاب‌ها و تدوین فرهنگ واژگان نیز سودمند است. جامعۀ آماری و حجم نمونه آن نیز برابر بوده و شامل تمام درس‌های فارسی دورۀ اول دبستان است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در نقشۀ موضوعی فارسی اول دبستان به طبیعت، حیوانات و گیاهان بیشتر از هر موضوع دیگری توجه شده است، در فارسی دوم، طبیعت، زیبایی و نوروز در اولویت است و در نقشۀ موضوعی فارسی سوم، نیایش، ستایش و هستی بیش از هر چیز مورد توجه است. همچنین ملیت در کتاب‌های مذکور وجود دارد و به ادب و هنر نیز توجه شده اما به اندازۀ مباحث دینی و اخلاقی نیست. توجه به بهداشت، ورزش و ارتباط نیز به اندازۀ موضوعات مذکور نیست. مسائل مربوط به حوزۀ کودک مثل ترانه‌ها، داستان‌ها و موضوعات کودکانه دیگر نیز بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است. از یافته‌های مذکور می‌توان در شناخت کتاب درسی و آموزش و یادگیری بهتر استفاده کرد و از مدخل‌بندی نیز برای تدوین فرهنگ واژگان ویژۀ دبستان بهره برد.

کلیدواژه ها

کُدگذاری، کد مبنا، نقشۀ مفهومی، نقشۀ موضوعی، مقوله‌بندی

وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی