بررسی قصر و حصر در 250 غزل پایانی دیوان حافظ
کد مقاله : 1049-5LIVATURECONF
نویسندگان
غلامرضا هاتفی اردکانی1، فضل الله رضایی اردانی *2، ابوالفضل زارع زاده3، میلاد جسمانی3
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان یزد، ایران.
2استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران؛ ایران.
3دانشجوی رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان یزد
چکیده مقاله
خواجه شمس‌الدّین محمّد حافظ شیرازی توانمندی های متعدّدی در حوزه های مختلفِ زبان، اندیشه، ذوق هنری، بلاغت دانی، قدرت در طنز، هستی شناسی خاص و... دارد. یکی از ظرایف هنر بلاغی وی را می توان در بهره گیری از ابزار «حصر و قصر» مشاهده کرد. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی با هدف مروری بر ویژگی بلاغی قصر و حصر در حوزۀ علم معانی، به بررسی کار برد این هنر ظریف در غزلیّات حافظ می‌پردازد. حافظ در تبیین اندیشه هایش، این ابزار بلاغی را مناسب دیده است زیرا در حجم زیادی از ابیات وی این ترفند ادبی مشاهده می شود؛ به گونه‌ای که می توان این ویژگی را از مختصّات سبک حافظ به شمارآورد. اسلوب حصر، در غزلیّات حافظ تحتِ سه عنوان مورد بررسی قرار گرفته‌است:1- الفاظ (ادات) حصرساز2- حصر به وسیلة نحوِ زبان؛ 3- تکیه و درنگ. در قالبِ این شیوه‌ها به طرزِ شگرفی تفکّرات کلیدی و عمیقِ حافظ را می توان یافت. حافظ رندانه بهترین شیوه را برای بیانِ رندی، قناعت، طنز، متناقض‌نما و ... انتخاب کرده و از این طریق معانیِ موردِ نظرِ خویش را با یکی از تأثیرگذارترین شیوه ها تبیین نموده است.
کلیدواژه ها
حصر و قصر، شیوه ها، بلاغت، حافظ.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر